Barszczowski
Barszczowski (Borszczowski) herbu Korczak - rodzina szlachecka z Borszczowa na dzisiejszej Ukrainie, w obwodzie tarnopolskim, rejonie borszczowskim; Wittyg odnalazł pieczęć Jana Barszczowskiego w księdze poborowej województwa podolskiego pod rokiem 1565.
Genealogia
Jan z Borszczowa i Maszkatowic ∞ N. Charytonowicz h. Charyton
1. Jerzy Borszczowski
2. Stanisław Borszczowski
3. Anna Borszczowska ∞ Ambroży Pruski h. Leliwa
Białkowski
Borszczowscy. Teodoryk z Borszczowa 1525 (Ks. 3598 ff. 42, 45 v.). Dymitr alias Dzietrzych z Borszczowa, tenutarius in Nahorzany 1529 r., in Milejowce 1532 r. (Ks. 3598 ff. 97 v„ 142 v.). Jan Barsczewski de Maschkathowcze 1521 r. (Ks. 3598 f. 10 v.). Jan Borszczowski w r. 1533 otrzymał od krewnej, Ewy z Podfilipskich Monasterskiej, wieś Koniatynce nad rz. Noczławą (Ks. 3598 f. 200 v.). Jerzy i Stanisław, synowie Jana, dziedziczą Maszkatowce i Koniatynce 1535 r. (Ks. 3599 nr. 148). Do Borszczowskich należą w r. 1566 — 9: część Szerszeniowiec, Chartanowce, Borszczów i Maszkatowce (Źródła Dziej. XIX, 199, 225). Jan Barszczowski herbu Korczak (Herold 1906, str. 280)
R. 1526 Otto z Chodcza, wojewoda ziem ruskich, pozywa K. Borszczowską o chłopa, który z dóbr jego zbiegi był z rodziną „ad terram Moldaviae" , a potem — „de Valachia" — przybył do Charytonowiec Borszczowskiej. Zastępca pozwanej odpowiada: „quia iste Hawryło exsedit praescriptionem laudi communis terrae Podoliae in Moldavia, hoc est quatuor annos, quae d. Catharina non tenelur ipsum restituere domino palatino, sed hoc solvere pro ipso quod constitutum est in laudo commune supernominato , hoc est 4 florenos" . Ks. 3598 f. 62—3. Tenże wojewoda pozywam. Czyrwone o chłopa z rodziną ze wsi Swidawa „qui dictus Zan nondum annos quatuor, iuxta laudum commune terrestre nuper in Trebowla laudatum, in Motdavia permanendo , in oppidum vestrum C. viceversa pervenit" . Ks. 3598 f. 74, R. 1526.1 Wśród ujemnych stron życia społeczności szlacheckiej Podola zwracają uwagę pewne rodzaje przestępstw i występków. Najpospolitsze wykroczenia przeciwko mieniu to „wybicie" z dóbr, najazdy. Brak ciągłości w kulturze gospodarczej, w samem dóbr posiadaniu, zrywanem spustoszeniami nieprzyjacielskiemi, ułatwiał niejednemu zawładnięcie pustem siedliskiem, tak np. pani Janowa Borszczowska, mająca po dziadzie swym (Matyaszu z Charytonowiec) prawo bliższości do Minkowiec, pozywa w r. 1529 Sebastyana Michalasza o wybicie jej z posiadania tej wsi, lecz pozwany twierdzi, iż dobra te, spustoszone przez pogan, uważał za swe własne (Ks. 3598 f. 114 i n). 1525. Umowa Piaseckiej z Borszczowskim co do kmiecia, zbiegłego z Poklęk do Charytonowiec. 1Otto Chodecki pozwał Borszczowską o chłopa, który zbiegłszy z jego dóbr najpierw na Mołdawię, a następnie Wołoszczyznę, powrócił i osiedlił się w jej wsi Chartanowce. Borszczowska broniła się podnosząc, że kmieć przebywał w obcym kraju dłużej niż 4 lata, zaś według laudum podolskiego po upływie tego okresu byłemu właścicielowi chłopa należą się 4 floreny odszkodowania, nie zaś zwrot kmiecia. |
Źródła
W. Wittyg, Wypisy heraldyczne z ksiąg poborowych województwa podolskiego z lat 1563-1565, Kraków 1908, str. 4.
L. Białkowski, Podole w XVI wieku; rysy społeczne i gospodarcze, Warszawa 1920, str. 144, 145, 163.
G. Jawor, Migracje ludności wiejskiej na pograniczu polsko-mołdawskim w XVI wieku w BALCANICA POSNANIENSIA XXVIII/1 IUS VALACHICUM II, Poznań 2021, str. 183.