Mikołaj Raczko z Czapli

Z Korczak Pro Memoria
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Iwan ks. Sapieha, pierwszy mąż Elżbiety Hlebowicz

Mikołaj Rafałowicz Raczko z Czapli h. Korczak (Mikołaj Czapski, Mikołaj de Czaple, Mikołaj Raczko; zm. 1542)-najstarszy syn Rafała starosty mielnickiego i Barbary Jundziłłównej h. Łabędź. Brat Jana, Rafała i Stanisława. Marszałek dworu Jego Królewskiej Mości Zygmunta I (1516).

W roku 1517 Mikołaj wziął za żonę Zofię z Korczewa Korczewską h. Świeńczyc, wdowę po wojewodzie połockim i marszałku hospodarskim Stanisławie Hlebowiczu h. Leliwa (zm. 1513), jedynaczkę i dziedziczkę między innymi: Korczewa, Sarnowa, Bartkowa, Szczeglaczyna, Mord i Rudki. To małżeństwo wciągnęło Raczka w istny ciąg nieporozumień i kłótni o podział majątków. Pierwszą z nich był konflikt z inną córką Stanisława-Elżbietą Hlebowicz, która była małżonką najpierw księcia Iwana Semenowicza Sapiehy h. Lis wojewody podlaskiego i witebskiego, a następnie Grzegorza Ościkowicza wojewody trockiego. Później czekały go jeszcze utarczki i procesy z wojewodzicem Mikołajem (synem Stanisława Hlebowicza).

W roku 1531 Hlebowicz najechał włości Mikołaja siłą dwustu konnych i trzystu pieszych pustosząc Bartków, Szczeglaczyn i Czaple. Tylko w ostatnich zagrabił około sto pięćdziesiąt sztuk bydła, sto dwadzieścia koni, dwieście czterdzieści owiec, trzydzieści kóz i tyle samo świń. Zrabował także dwór ojczyma. Poddani Rafałowicza również ucierpieli najeżdżający zniszczyli szesnaście chałup, a także zrabowali im dwieście krów, , czterdzieści jarzem wołów roboczych, sto dwadziećia koni, wiele świń i innego jeszcze inwentarza. Podczas późniejszych spraw sądowych szkody wyceniono nawet na dziesięć tysięcy grzywien.

Podczas jednej z kłótni Mikołaj zabił własnego młodszego brata Rafała i porwał jego małżonkę Katarzynę Sadowiankę. Szczególnie ten drugi uczynek doprowadził do gwałtownego pogorszenia się stosunków Raczka z żoną. Ostatecznie wypędził on Zofię z domu, ona zaś wytoczyła mu proces o pogwałcenie sakramentów świętych i postanowiła unieważnić przepisanie na męża swoich majątków, które miały trafić do katedry łuckiej w ręce biskupa Jerzego Chwalczewskiego. Ostatecznie małżeństwo pogodziło się jednak, a Mikołaj na łożu śmierci zapisał Zofii dożywocie na Czaplach i Liszkach. Hojnie obdarowana, przez szwagra i mężobójcę w jednej osobie, Katarzyna powtórnie wyszła zaś za mąż za Pawła Kołakowskiego.
Mikołaj zmarł w 1542 r. nie zostawiając potomstwa.

Źródła[edytuj]

Stanisław Mleczko, "Mleczko, Raczko, Saczko i Łyczko przyczynek do kwestyi ustalania się nazwisk szlacheckich w XV wieku", Lwów 1912
Raczko.com.pl [[1]]